ជំងឺពុកឆ្អឹង (osteoporosis) កើតឡើងនៅពេលដែលកំហាប់ និង កម្លាំងរបស់ឆ្អឹងចុះអន់ខ្សោយ ដែលជាហេតុធ្វើអោយឆ្អឹងលែងរឹងមាំ ឬ ពុកផុយ ។ ជំងឺនេះធ្វើអោយឆ្អឹងឡើងស្ពោតខុស ធម្មតា ។ ភាពខុសធម្មតានេះធ្វើអោយឆ្អឹងមាន សភាពខ្សោយ និង ងាយស្រួលបាក់នៅពេលទទួលរងការប៉ះទង្គិចណាមួយ ។ ជំងឺឆ្អឹងស្តើង (osteopenia) គឺជាលក្ខណៈរបស់ឆ្អឹងដែលមានកំហាប់តិចជាងធម្មតា ប៉ុន្តែ វាមិនឈានដល់កំរិតមួយដូចនៅក្នុងជំងឺពុកឆ្អឹងនោះទេ ។
ឆ្អឹងធម្មតា ផ្សំឡើងដោយជាតិប្រូតេអ៊ីន កូឡាសែន និង កាល់ស្យូមដែលជាកត្តាធ្វើអោយ ឆ្អឹងរឹងមាំ ។ ឆ្អឹងដែលពុកផុយងាយស្រួលនឹងបាក់បែក ទោះបីជាទទួលរងការប៉ះទង្គិចបន្តិច បន្តួចក៏ដោយ (ឆ្អឹងធម្មតាមិនបណ្តាលអោយបាក់នោះទេ) ។ ការបាក់អាចស្ថិតក្នុងទម្រង់ជា បំណែកៗ (ដូចជាការបាក់ត្រគាក) ឬ ការបាក់រលំ (ដូចជាការបាក់សង្កត់ទៅលើឆ្អឹងខ្នង) ។ ឆ្អឹងខ្នង ត្រគាក ឆ្អឹងជំនី និង កដៃជាកន្លែងដែលងាយស្រួលបាក់ដោយសារជំងឺពុកឆ្អឹង ។
ឆ្អឹងធម្មតា ផ្សំឡើងដោយជាតិប្រូតេអ៊ីន កូឡាសែន និង កាល់ស្យូមដែលជាកត្តាធ្វើអោយ ឆ្អឹងរឹងមាំ ។ ឆ្អឹងដែលពុកផុយងាយស្រួលនឹងបាក់បែក ទោះបីជាទទួលរងការប៉ះទង្គិចបន្តិច បន្តួចក៏ដោយ (ឆ្អឹងធម្មតាមិនបណ្តាលអោយបាក់នោះទេ) ។ ការបាក់អាចស្ថិតក្នុងទម្រង់ជា បំណែកៗ (ដូចជាការបាក់ត្រគាក) ឬ ការបាក់រលំ (ដូចជាការបាក់សង្កត់ទៅលើឆ្អឹងខ្នង) ។ ឆ្អឹងខ្នង ត្រគាក ឆ្អឹងជំនី និង កដៃជាកន្លែងដែលងាយស្រួលបាក់ដោយសារជំងឺពុកឆ្អឹង ។
រោគសញ្ញា និងសញ្ញានៃជំងឺពុកឆ្អឹងក្នុងករណីជាច្រើនជំងឺពុកឆ្អឹងមិនមានលេចចេញជា រោគសញ្ញាអ្វីគួរអោយកត់សំគាល់ទេ ដរាបណាឆ្អឹងនោះមិនទាន់បាក់ ។ បន្ថែមពីលើនេះ ការបាក់ឆ្អឹងដោយសារជំងឺនេះអាចនឹង មិនត្រូវបានគេដឹងជាច្រើនឆ្នាំនៅពេលដែល វាគ្មានរោគសញ្ញាអ្វីទាំងអស់ ។ ដូច្នេះហើយទើបបានជាមនុស្សភាគច្រើនមិនបាន ដឹងថាខ្លួនឯងមានជំងឺពុកឆ្អឹង រហូតដល់ពួកគេចាប់ផ្តើមឈឺ ចាប់ដោយសារការបាក់ឆ្អឹង ។ រោគសញ្ញាដែលទាក់ទងទៅនឹងការបាក់ឆ្អឹងដោយសារជំងឺ ពុកឆ្អឹង ជាធម្មតាគឺ ការឈឺចាប់ (តំបន់ដែលឈឺ គឺនៅកន្លែងបាក់) ។
យ៉ាងណាមិញរោគសញ្ញានៃជំងឺពុកឆ្អឹងចំពោះបុរសប្រហាក់ប្រហែលគ្នាទៅនឹងស្ត្រីដែរ ។
ការបាក់ឆ្អឹងកងខ្នង (vertebra) អាចបណ្តាលអោយឈឺចាប់ដូចការកាច់បត់អ្វីមួយ និង អាចរាល ដាលពីខ្នងទៅផ្នែកសងខាងនៃដងខ្លួន ។ កន្លងទៅអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ប្រសិនបើមាន ការបាក់ឆ្អឹងខ្នងម្តងទៀតកើតឡើងនោះវានឹងអាចបណ្តាលអោយអ្នកជំងឺ មានការឈឺខ្នងផ្នែក ខាងក្រោមរ៉ាំរ៉ៃ (chronic lower back pain)ព្រមទាំង ធ្លាក់កំពស់ ឬ ឡើងកោងខ្នងដោយសារ តែការបាក់ស្រុតឆ្អឹងខ្នងនោះ ។
ការបាក់ស្រុតនេះអាចបណ្តាលអោយអ្នកជំងឺឡើងគមខ្នង ឬ កោងខ្នងដែលច្រើនលេច ឡើងនៅខ្នងផ្នែកខាងលើ (គេនិយមហៅថា "ជំងឺស្ត្រីគមខ្នង ឬ Dowager Hump" ដោយសារតែគេសង្កេតឃើញច្រើនកើតលើមនុស្សស្រីមានវ័យចំណាស់ បន្តិច) ។
ការបាក់ឆ្អឹងត្រគាកភាគច្រើនបណ្តាលមកពីការធ្លាក់មកពីកន្លែងខ្ពស់ណាមួយ ។ ប៉ុន្តែ ជាមួយ នឹងជំងឺពុកឆ្អឹង គ្រាន់តែគ្រោះថ្នាក់បន្តិចបន្តួចក៏អាចធ្វើអោយមានការបាក់ឆ្អឹងត្រគាកបាន ផងដែរ ។ បន្ទាប់ពីការវះកាត់ព្យាបាល ការបាក់ឆ្អឹងត្រគាកទាមទារពេលវេលាយូរដើម្បីជាធូរ ស្រាលវិញ ពីព្រោះតែការដុះ និង ការជាស្បើយរបស់ឆ្អឹងមានភាពយឹតយ៉ាវ ឬ មិនសូវល្អ ។
គុណវិបត្តិ ឬ ផលវិបាករបស់ជំងឺពុកឆ្អឹង
ការបាក់ឆ្អឹងដោយសារជំងឺពុកឆ្អឹងអាចបណ្តាលអោយ ៖
• ការឈឺចាប់ធ្ងន់ធ្ងរ-យូរអង្វែង
• ឆាកជីវិតចាប់ផ្តើមមានបញ្ហា
• បាត់បង់ពេលវេលាធ្វើការងារ
• និង អាចឈានទៅដល់ពិការភាពថែមទៀតផង ។
អ្នកជំងឺដែលបាក់ឆ្អឹងត្រគាកប្រហែលជា ៣០ ភាគរយ ទាមទារការថែទាំនៅផ្ទះក្នុងរយៈពេល យូរអង្វែង ។ អ្នកជំងឺដែលមានវ័យចំណាស់អាចវិវត្តិទៅរកជំងឺរលាកសួត (pneumonia) និង មានកំណកឈាមនៅសរសៃឈាមជើង (leg veins) ដែលវាអាចធ្វើដំណើររត់ទៅកាន់សួត, ហើយនាំអោយមាន pulmonary embolism (កំណកឈាមស្ទះសរសៃឈាមសួត)។ បញ្ហាខាងលើនេះអាចកើតឡើងនៅពេលដែល អ្នកជំងឺសំរាកនៅនឹងគ្រែយូរខ្លាំងពេល បន្ទាប់ពីការបាក់ត្រគាក ។ ជំងឺពុកឆ្អឹងអាចបង្កើនការ ប្រឈមមុខទៅនឹងការស្លាប់ ។ ស្ត្រីប្រហែលជា ២០ ភាគរយ ដែលបាក់ឆ្អឹងត្រគាកនឹងអាច ស្លាប់នៅឆ្នាំបន្ទាប់ដោយផលវិបាកប្រយោលនៃការបាក់នោះ ។ បន្ថែមពីលើនេះទៅទៀត នៅពេលដែលមាននរណាម្នាក់ធ្លាប់បាក់ឆ្អឹងខ្នងដោយសារជំងឺពុកឆ្អឹង រូបគេម្នាក់នោះនឹង ប្រឈមមុខខ្ពស់ទៅនឹងការរងគ្រោះថ្នាក់ដោយសារការបាក់ឆ្អឹងដទៃផ្សេងទៀតក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខទៀត (ពីរបីឆ្នាំ) ។ ស្ត្រីអស់រដូវប្រហែលជា ២០ ភាគរយ ដែលបានបាក់ ឆ្អឹងខ្នងអាចនឹងបាក់ឆ្អឹងនោះម្តងទៀតនៅឆ្នាំបន្ទាប់ ។
អត្ថបទនេះត្រួតពិនិត្យដោយវេជ្ជ.ងួនសេរ័ត្ន | ថ្ងៃទី07 ខែ កុម្ភះ ឆ្នាំ2012
ហាមដាច់ខាតការយកអត្ថបទពីវេបសាយ chongyol.blogspot.com ដោយគ្មានការអនុញ្ញតិ
